ΔΕΥΤΕΡΑ 9/12/2019 – ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΡΙΟ 3, ΩΡΑ 8:15 Μ.Μ.

Η περσινή δημιουργία του Πάβελ Παβλικόφσκι, που του χάρισε το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών. Μετά από μια σειρά εκπληκτικών ταινιών (Το καλοκαίρι του έρωτά μου, Η γυναίκα του Πέμπτου, Ίντα) ο μεγάλος Πολωνός σκηνοθέτης μάς δίνει μια ιστορία έρωτα ανάμεσα σε δύο εντελώς διαφορετικούς ανθρώπους, με φόντο τον Ψυχρό Πόλεμο του 1950 στην Πολωνία, το Βερολίνο, τη Γιουγκοσλαβία και το Παρίσι.

«Ο «Ψυχρός Πόλεμος» του Πάβελ Παβλικόφσκι ανήκει σε αυτή την ξεχωριστή κατηγορία ταινιών που μεγαλώνουν μέσα σου καθώς περνούν οι μέρες από τη στιγμή που τις είδες. Στο νέο του φιλμ, ο πολυβραβευμένος Πολωνός δημιουργός του «Ida» στρέφεται ξανά στο παρελθόν της πατρίδας του για να μας βυθίσει απολαυστικά στον αδιέξοδο έρωτα ενός μαέστρου και μιας νεαρής τραγουδίστριας, με φόντο τη μεταπολεμική Ευρώπη του μεγάλου διχασμού.

Αν ψάξει κανείς για επιμέρους αρετές, στον «Ψυχρό Πόλεμο» θα βρει πολλές. Πανέμορφο, ασπρόμαυρο τετράγωνο κάδρο, εκθαμβωτική φωτογραφία με φωτισμούς για σεμινάριο, αφοπλιστικά μυσταγωγικό πρώτο μέρος, μια φανταστική Τζοάνα Κούλιγκ στον πρωταγωνιστικό πλάι στον επίσης εξαιρετικό Τόμας Κοτ, καθώς επίσης η απολύτως οργανική ένταξη της μουσικής στο σώμα της ταινίας, συνοψίζουν σε αδρές γραμμές τις κυριότερες από αυτές. Αν όμως κάτι ανεβάζει το φιλμ αυτό πάνω από το επίπεδο ενός τεχνικά άρτιου πονήματος, για να το πάει εκεί που πραγματικά ανήκει, στις κορυφαίες ταινίες της σεζόν, είναι ότι έχει μέσα του ψυχή. Μια ψυχή που είναι εκεί για να τη νιώσεις, σχεδόν σε κάθε σκηνή, σε κάθε βλέμμα, σε κάθε μελωδία.

[…] Παράλληλα με το αισθηματικό κομμάτι του δράματος ωστόσο, ο 60χρονος Πολωνός δημιουργός βρίσκει χώρο να δώσει το πολιτικό στίγμα μιας εποχής εξαιρετικά φορτισμένης. Αρχικά, εγκαθιδρύει το πλησίασμα δύο πολύ διαφορετικών μεταξύ τους ανθρώπων, την ώρα που η προσωπική και επαγγελματική τους σχέση συμπορεύεται με τις φολκλόρ μελωδίες του τόπου τους, οι οποίες γνωρίζουν μεγάλη απήχηση στο κοινό. Όταν ύστερα έρθουν οι «προτροπές» από το Κόμμα για να στραφούν προς ένα ρεπερτόριο που θα υμνεί τον Στάλιν και την αγροτική μεταρρύθμιση, οι δυο τους θα κληθούν να αναζητήσουν την τύχη τους εκτός Σοβιετικής Ένωσης.

Εκεί ωστόσο καραδοκεί ένας άλλου τύπου κομφορμισμός, που μαζί με την καπιταλιστική εκδοχή της ελευθερίας, την τζαζ και το ροκ εν ρολ, φέρνει στην επιφάνεια και τη συνειδητοποίηση πως το «ανήκειν» δεν συντονίζεται αυτόματα με την απόκτηση ενός νέου διαβατηρίου ή την επαγγελματική καταξίωση. Με άλλα λόγια, ο Παβλικόφσκι φαίνεται να υπογραμμίζει ότι σπίτι μας είναι εκεί που βρίσκεται η καρδιά, με τη διαφορά πως και αυτή ακόμα δεν είναι αταλάντευτη μπροστά στον πόλεμο των προσδοκιών, των θέλω ή των ευρύτερων κοινωνικών επιταγών.

Ίσως τελικά, ο «Ψυχρός Πόλεμός» του να μην απέχει πολύ από μία διαρκή μάχη με το χρόνο, τον εαυτό μας, τη φθορά και τη ματαίωση. Ή ακόμα και με αυτό που ένας γραφειοκράτης αναγκάζεται να παραδεχτεί αμέσως μετά από μία επιτυχημένη παράσταση τη νεοσύστατου ακόμα μουσικού ομίλου: «ποτέ δεν περίμενα να με συγκινήσουν αυτά τα φολκλόρ τραγούδια, όμως εσείς το καταφέρατε». Κι αν είναι απίθανο πράγμα τελικά ο έρωτας, ή ακόμα κι αν η κινηματογραφική του αποτύπωση αποδεικνύεται τις περισσότερες φορές μια φόρμα ξεπερασμένη, υπάρχει πάντα ένας Παβλικόφσκι για να προσφέρει ζωτικό χώρο στο αφηγηματικά σπάνιο.» (Κριτική: Νεκτάριος Σάκκας για το cinemagazine.gr)

Ηθοποιοί: Τζοάνα Κούλιγκ, Τομάς Κοτ, Άγκατα Κουλέσα, Μπόρις Σικ, Σέντρικ Καν, Ζαν Μπαλιμπάρ κ.ά. Παραγωγή: 2018 Γλώσσα: Πολωνική, με Ελληνικούς υπότιτλους Διάρκεια: 88΄